Γενικό πλαίσιο
Η τεχνική της φωτογραφίας ως σειρά συνθετικών μαθημάτων τοποθετείται στον πυρήνα του γνωσιολογικού αντικειμένου του τμήματος και στοχεύει στην οικοδόμηση βασικών γνώσεων, οι οποίες θα δώσουν τη δυνατότητα στους φοιτητές /τριες να ανταποκριθούν σε οποιοδήποτε είδος φωτογραφικής διαδικασίας, με την επιλογή κατάλληλης κατά περίπτωση τεχνικής. Βασικός στόχος των μαθημάτων είναι η σύνδεση αιτίας και αποτελέσματος μέσα από τη φωτογραφική διαδικασία, όπου αιτία νοείται η προς φωτογράφιση πραγματικότητα και αποτέλεσμα η παραγόμενη φωτογραφία. Ο μετασχηματισμός του πραγματικού γεγονότος σε φωτογραφική εικόνα πραγματοποιείται με τη μεταβολή διαστάσεων της πραγματικότητας και συγκεκριμένα της τρίτης διάστασης του βάθους και του χρόνου.
Στο δεύτερο μάθημα της σειράς αυτής μαθημάτων εισάγονται προωθημένες γνώσεις που αφορούν τον έλεγχο του φωτογραφικού εξοπλισμού και της ποιότητας των υλικών. Με τις γνώσεις αυτές δίνεται η δυνατότητα της ποιοτικής φωτογραφικής απεικόνισης και της προβλεψιμότητας του αποτελέσματος (προαπεικόνιση-provisualization) τα οποία αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της ολιστικής γνώσης στη φωτογραφία.
Μέθοδος
Το μάθημα οργανώνεται σε δύο άξονες, τη θεωρία και την εφαρμογή. Στο θεωρητικό σκέλος πραγματοποιείται σειρά διαλέξεων από τους διδάσκοντες του μαθήματος με τη χρήση οπτικού υλικού, όπου τα θέματα που παρουσιάζονται αναλύονται και συζητούνται με την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών/τριών. Επιπλέον, οι φοιτητές/τριες εκπονούν θεωρητική-ατομική εργασία. Το θεωρητικό σκέλος αποτελεί και το υπόβαθρο για το εφαρμοσμένο σκέλος του μαθήματος.
Στο εφαρμοσμένο σκέλος πραγματοποιείται σειρά ατομικών ασκήσεων, κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας, οι οποίες αφορούν τις προωθημένες φωτογραφικές τεχνικές και γνώσεις. Οι φοιτητές/τριες πραγματοποιούν δημόσιες παρουσιάσεις των εργασιών τους στην τάξη με κριτική τοποθέτηση του κοινού (συμφοιτητών/διδασκόντων) και δυνατότητα βελτιώσεων.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση:
- Να ελέγχει την ποιοτική απόδοση του εξοπλισμού του και των υλικών του.
- Να γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ διαφόρων προτύπων αρχείων.
- Να ελέγχει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ φωτογραφιζόμενης σκηνής-λήψης–εκτυπωμένης φωτογραφίας.
- Να γνωρίζει διαφορετικέςμεθόδους φωτογράφισης, όπως ζωνικό σύστημα, πρακτική ευαισθητομετρία, κ.λπ.
- Να κατανοεί τα μέσα που χρησιμοποιεί κατά τη φωτογραφική διαδικασία και τις σχέσεις αυτών, ώστε να μπορέσει να έχει το προβλεπόμενο από αυτόν φωτογραφικό αποτέλεσμα.
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Συνεργασία με άλλους φοιτητές/τριες
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Επέκταση των γνώσεων που αποκομίζει από το μάθημα
- Εντοπισμός των προβλημάτων εφαρμογής και πιθανή επίλυσή τους κατά την εκτέλεση των εργασιών
- Εφαρμογή των γνώσεων που αποκτά στα άλλα μαθήματα, στις ασκήσεις του μαθήματος και το αντίστροφο
Περίγραμμα
Η σειρά μαθήματων περιλαμβάνει διαλέξεις ,θεωρητικές και εργαστηριακές ασκήσεις σχετικά με:
- Τη συγκριτική εισαγωγή στην έγχρωμη και μαυρόασπρηφωτογραφία με αναφορά στις διαφορές τους. Την εισαγωγή στα είδη φωτογραφικών αρχείων (jpg, raw, tiff, κ.τ.λ.). Τη διαδικασία μετατροπής της έγχρωμης ψηφιακής φωτογραφίας σε ψηφιακή μαυρόασπρη.
- Μέθοδοι και διαδικασίες παραγωγής προσομοιώσεων παλαιών φωτογραφικών μεθόδων όπως Αλμπουμίνα, Κυανοτυπία, Δαγκεροτυπία και άλλες (Albumen, Cyanotype, Dagerotype). Αναφορά στην τεχνική ανάλυση των παλαιών φωτογραφικών μεθόδων όσον αφορά το contrast, την οξύτητα, την τονική κλίμακα και το χρώμα.
- Τα οπτικά και ψηφιακά φωτογραφικά φίλτρα (πολωτικά, φίλτρα εφφέ, κ.τ.λ.), τα διορθωτικά φίλτρα και τα φίλτρα ειδικού αποτελέσματος.
- Τον προσδιορισμό του εύρους έκθεσης της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής. Τον ορισμό της αντίθεσης φωτεινότητας και του contrast της φωτογραφιζόμενης σκηνής. Εφαρμογή του αποτελέσματος, του εύρους έκθεσης στη φωτογραφική διαδικασία. Η μέθοδος «εκθέτω για τα δεξιά της καμπύλης» (exposuretotheright(ETTR)).
- Η σωστή φωτομέτρηση-έκθεση μιας φωτογραφίας (Ζωνικό σύστημα, σημειακή φωτομέτρηση-spot metering), γκρίζα κάρτα, μικρή υπερέκθεση (Exposure to the right), χρήση φλάς.
- Η ασπρόμαυρη ψηφιακή φωτογραφία (μετατροπή έγχρωμης ψηφιακής φωτογραφίας σε ασπρόμαυρη με χρήση Adobe Photoshop, Gimp κλπ).
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
- Fisher, Robert. The digital zone system, Εκδ. Rocky Nook, Inc. 2012
- Adams, Ansel. The negative, Εκδ. Little Brown and Company, 2005
- Varis, Lee. Mastering exposure and the zone system for digitalphotography. Course Technology, 2010
- Jonson, Chris. The Practical Zone System, Εκδ. Focal Press, 1994
- Davis, Phil. Beyond the Zone System, Εκδ. Focal Press, 1993
- Worobiec, T., & Spence, R. Black and White Photography in the Digital Age, Εκδ. Davis and Charles books, 2007
- Hamilton, Maurice. Black and White Photography Techniques with Adobe Photoshop, Εκδ. Amherst Media, 2006
- Alsheimer, Leslie, Black and White in Photoshop CS3 and Photoshop Lightroom, Εκδ. Focal Press, 2007
- Beardsworth, John. Digital B+W Photography, Εκδ. Course PTR, Boston MA, 2004
- Freeman, Michael. Mastering B+W Digital Photography, Εκδ. Lark Books, New York, 2006
- Johnson, S. Digital Photography, Εκδ. O’Reilly Media, Inc. 2006
- Schaub, George. Digital B+W Printing, Εκδ. Amphoto Books, 2005
- Κατερτζιάδης, Παναγιώτης. Βασικά μαθήματα φωτογραφίας. Ιουλία Τζήμα, Ε.Π.Ε., Αθήνα 2015
- Hedgecoe John. Το νέο βιβλίο του φωτογράφου, Εκδ. Παπασωτηρίου, Αθήνα 2010